Miskraam

De eerste maanden van de zwangerschap is een kritische periode. Het vruchtje ontwikkelt zich en nestelt in de baarmoederwand. Helaas gaat dit niet altijd goed. Dan is er sprake van een miskraam.

Een miskraam is het verlies van een niet-levensvatbare vrucht in de eerste periode van de zwangerschap. Het vruchtje kan om verschillende redenen afsterven en worden uitgestoten. Dit gebeurt vaker dan je misschien zou denken; 15 tot 20% van alle vastgestelde zwangerschappen eindigt in een miskraam.

Bij een zeer vroege miskraam is de groei al vroeg in de zwangerschap gestopt; er geen embryo ontwikkeld. Op een echo is dan alleen een lege vruchtzak zichtbaar. Bij een iets latere miskraam is de groei verder gekomen en is op een echo een embryo zonder hartactie zichtbaar.

Miskraam algemeen
Oorzaken

In 95% van alle gevallen gaat het bij een miskraam om een aanlegstoornis van het vruchtje. Er is vaak sprake van een chromosoomafwijking die bij de bevruchting is ontstaan. De natuur zoekt een ‘oplossing’ en de zwangerschap eindigt in een miskraam.

Het gaat hierbij meestal niet om erfelijke afwijkingen, dus is er geen verhoogd risico voor een volgende zwangerschap. In 5% van de gevallen gaat het om een niet goed verlopen innesteling, een infectie, een afwijkende baarmoedervorm, een vleesboom of een onbekende oorzaak. Wanneer een vrouw twee of meer miskramen heeft doorgemaakt, is het mogelijk om nader onderzoek te laten doen.

Een miskraam kun je niet zelf veroorzaken. Een miskraam ontstaat niet door lichamelijke inspanning of door vrijen, vallen of bijvoorbeeld paardrijden. Het kan echter wel de aanleiding zijn dat een reeds bestaande miskraam op gang komt. Een miskraam kan niet worden tegengehouden of voorkomen.

Symptomen

Een van de eerste tekenen van een miskraam is meestal vaginaal bloedverlies. Zwangerschapsverschijnselen zoals gespannen borsten en misselijkheid nemen soms af vlak voor een miskraam. Bij het doorzetten van de miskraam treedt meestal buikpijn op. De intensiteit van de pijn hangt meestal samen met de duur van de zwangerschap. De pijn begint vaak menstruatieachtig en kan toenemen tot weeënachtig.

Aan de andere kant kan een miskraam ook symptoomloos verlopen, of gepaard gaan met weinig (bruin) bloedverlies of geringe buikpijn. Daarnaast hoeft bloedverlies ook niet altijd een miskraam te betekenen. Een echo kan meestal uitsluitsel geven.

Verloop van een miskraam

Het verloop van een miskraam kan per persoon sterk verschillen, maar verloopt in grote lijnen als volgt:

Er is aanvankelijk weinig bloedverlies, dat enige dagen kan duren. Zet de miskraam door, dan ga je meer helderrood bloed verliezen (zorg dat je maandverband bij je draagt). Het bloedverlies varieert van een menstruatie tot een erg heftige menstruatie. Ook kun je stolsels verliezen. Stolsels zijn klonten bloed die zo groot als een vuist kunnen zijn. In de meeste gevallen zul je het vruchtzakje niet als zodanig herkennen, maar dit is afhankelijk van de termijn waarop de miskraam optreedt.

Als het bloedverlies toeneemt, gaat dat vaak gepaard met buikpijn. De buikpijn lijkt op heftige menstruatiepijn. De pijn komt in golven: het houdt enkele minuten aan en gaat dan weer weg. Meestal zakt de pijn af als er weer bloed uit de baarmoeder is gekomen. Het kan zijn dat je een aantal minuten tot uren buikpijn hebt, dat deze weer weg gaat en later weer terug komt.
De samentrekkingen van de baarmoeder zorgen voor buikpijn. Hierdoor wordt alles wat erin zit naar buiten gebracht. Op deze manier maakt je lichaam de baarmoeder schoon.

Voor de buikpijn mag je paracetamol 1000 mg gebruiken (max 6 x 500 mg per dag = 3 x 2 tabletten). Aspirine raden we af omdat dit bloedverdunnend werkt. Een warme kruik of een warme douche kan ook verlichtend werken. Gebruik tijdens de miskraam geen tampons.

Als de baarmoeder leeg is, wordt het bloedverlies minder en gaat de buikpijn over in een zeurderige pijn. De dag na de miskraam verlies je evenveel bloed als tijdens een menstruatie. De buikpijn is zo goed als over. Je kunt nog 5 tot 10 dagen wat helderrood bloed verliezen wat daarna overgaat in donkerbruin bloed.

Belinstructies Miskraam

Bij vragen of ongerustheid kun je ons natuurlijk altijd bellen. Wij zijn dag en nacht te bereiken op 06-28069584. Ook als je alleen behoefte hebt aan emotionele steun, mag je contact met ons opnemen.

Je dient sowieso te bellen:

  • Indien er sprake is van langdurig veel bloedverlies. Kortdurend mag het meer zijn, voornamelijk op het moment dat het vruchtje uitgedreven wordt. Maar blijf je maar veel bloed of stolsels verliezen of is er sprake van duizeligheid, flauwvallen of sterretjes zien, dan bel ons direct.
  • Indien de pijn ondraaglijk is.
  • Indien er koorts optreedt. Een temperatuur van 38˚C of hoger kan wijzen op een infectie.
Wat als een miskraam is vastgesteld?

Tegenwoordig wordt vaak vroeg in de zwangerschap al een echo gemaakt. Een miskraam wordt dan vaak ook al vastgesteld voordat er symptomen optreden.

Wanneer het duidelijk is dat er sprake is van een miskraam, kun je een aantal dingen doen;

  • Afwachten
  • Met medicijnen een miskraam opwekken
  • Curettage

Kijk voor meer informatie eens op de website De Verloskundige.

Afwachten

Over het algemeen kun je een spontaan einde van de miskraam afwachten. Meestal komt een miskraam na het eerste bloedverlies binnen een aantal dagen op gang. Soms duurt dit langer, zelfs tot enkele weken.

Voordelen van afwachten;

  • Het geeft een spontane miskraam een meer natuurlijk beloop.
  • Het verdriet kan thuis beleefd worden.
  • Eventuele complicaties van een curettage worden vermeden.

Nadelen van afwachten;

  • Het kan emotioneel zwaar zijn. Bespreek met ons hoe lang je wilt afwachten.
  • Soms vinden mensen het eng om een spontane miskraam thuis door te maken.
  • Door ruim bloedverlies of pijn of door een incomplete miskraam kan later alsnog een curettage nodig zijn.
Medicijnen
Als de miskraam niet vanzelf op gang komt, kun je ervoor kiezen om het met medicijnen op te wekken.
Als je dit graag wil, dan wordt er een afspraak gemaakt bij een gynaecoloog. Na uitleg krijg je 2 soorten medicijnen mee. Het eerste medicijn bereidt de baarmoeder voor. Het andere medicijn (meestal vaginale tabletten) neem je 2 dagen later; dit medicijn brengt de miskraam op gang.
Mocht de medicatie onvoldoende werken (de miskraam komt niet of onvoldoende op gang), dan kan er, afhankelijk van de situatie en in overleg, gekozen worden om af te wachten of om een curettage te verrichten.

Voordelen van behandeling met medicijnen;

  • Naast afwachten, de meeste kans op een natuurlijk verloop.
  • Verdriet kan thuis beleefd worden.
  • Bij goed resultaat is er geen curettage nodig (85%)

Nadelen van behandeling met medicijnen;

  • Soms vinden mensen het eng om een spontane miskraam thuis door te maken.
  • Als bijwerking van de medicijnen kan misselijkheid en diarree optreden.
  • Het is mogelijk dat de miskraam met de medicijnen niet of slechts gedeeltelijk tot stand komt, waardoor er alsnog een curettage nodig kan zijn.
Curretage

Bij een curettage verwijdert de gynaecoloog het zwangerschapsweefsel uit de baarmoeder. Hij doet dit via een dun buisje (vacuümcurettage) of schrapertje (curette) via de vagina en de baarmoedermond. De curettage kan onder een roesje of onder algehele narcose plaatsvinden. Meestal kun je dezelfde dag weer naar huis.

Voordelen van een curettage

  • Minder onzekerheid dan bij het afwachten.
  • Minder verstoring van het normale leven.

Nadelen van een curettage

  • Een curettage is een medische ingreep.
  • Een zeldzaam voorkomende complicatie is het syndroom van Asherman: hierbij ontstaan verklevingen aan de binnenzijde van de baarmoeder. Deze kunnen de vruchtbaarheid nadelig beïnvloeden en moeten door middel van een operatie in een later stadium worden verwijderd.
  • Een enkele keer komt een perforatie voor: het buisje of de curette gaat door de wand van de baarmoeder. Meestal heeft dit geen gevolgen, maar soms is het verstandig een extra nacht in het ziekenhuis te blijven. Vaak krijg je dan antibiotica.
  • Een andere complicatie is een incomplete curettage, waarbij een rest van de miskraam achterblijft. Dit gedeelte kan alsnog spontaan naar buiten komen, maar ook kan het nodig zijn hiervoor een tweede curettage te moeten ondergaan.
Herstel na een miskraam

Het lichamelijke herstel na een miskraam is meestal vlot. Gedurende 1 tot 2 weken kan er nog wat vaginaal bloedverlies zijn, in het begin helderrood, later meestal wat bruinig. Tijdens dit bloedverlies is het raadzaam te wachten met vrijen, tampons te gebruiken of te gaan zwemmen.

De volgende menstruatie kun je na ongeveer 4 tot 6 weken verwachten, maar het kan ook eerder of later plaatsvinden.

Sommigen kunnen een doorgemaakte miskraam vrij goed naast zich neerleggen, anderen hebben daar meer tijd voor nodig; Een miskraam kan een zeer ingrijpende gebeurtenis waarna er tekenen zijn van een rouwproces. Een miskraam maakt een einde aan de zwangerschap, maar ook aan je verwachtingen en (nabije) toekomstbeeld. Een miskraam kan gepaard gaan met veel verdriet, teleurstelling, schuldgevoelens, boosheid, leegte en ongeloof. De verwerking van een miskraam doet ieder op zijn eigen manier. Hoe lang dit proces duurt is voor iedereen verschillend. Belangrijk is om er samen over te praten en het een plek proberen te geven.
Heb je het idee dat het niet lukt om de miskraam een plekje te geven, dan bespreek dit met ons. Samen kunnen we dan kijken hoe we je hierin kunnen begeleiden.

Een volgende zwangerschap

In principe mag je meteen weer zwanger worden na een miskraam.
Veel mensen vinden het echter prettig om in ieder geval één menstruatie af te wachten. Op deze manier weet je ook hoever je zwanger bent als je opnieuw een positieve zwangerschapstest hebt.

Een volgende zwangerschap verloopt in de meeste gevallen goed. De eerste periode zal echter wel spannend zijn, zou het deze keer wel goed gaan? Je kunt al vroeg in de zwangerschap contact met ons opnemen zodat we in een vroeg stadium een echo kunnen maken.

Interesse?

Kom eens kijken!